Bank w Sądzie   www.bankwsadzie.info

Analiza wyroków zagranicznych w temacie kredytów pseudofrankowych oraz naruszanych w ich podstaw prawa a także wielu praw konsumenta

Spis treści :

1. Prelekcja adwokat - Evi Avlogiari [Grecja] w sali kolumnowej w gmachu Sejmu RP Warszawa 7 październik 2016]

​

2. Zadłużeni we frankach wygrywają z bankami - Chorwacja Hiszpania Bośnia

/artykuł z 2013 roku , (patrz poniżej)

​

3.Hiszpański Sąd Najwyższy staje po stronie frankowiczów. Jego zdaniem kredyt hipoteczny zawiera w sobie elementy instrumentu finansowego, który powinno się oferować klientom tak samo jak np. inwestycję w fundusz inwestycyjny. (patrz poniżej)

​

2. Jak sobie radzą z problemem Sądy za granicą ? dr Jacek Czabański <kliknij>

​

"Grecja - pozew zbiorowy przeciwko Eurobank -  wybawienie dla kredytobiorców frankowych".

​

​

​

​

​

​

​

​

​

    24 maja 2016r. Wieloosobowy Sąd Cywilny I Instancji w Atenach (dla sporów>250 tys. EUR) wydał wyrok, sygn. akt. 334/2016, w sprawie pozwu zbiorowego złożonego przez Urząd Konsumentów - Grecką Federację Konsumentów, Związek Konsumentów – Urząd Konsumentów na Krecie oraz Stowarzyszenie Kredytobiorców posiadających kredyty waloryzowane CHF - przeciwko bankowi EFG Eurobank Ergasis S.A.

    Zgodnie z sentencją wyroku Eurobank otrzymał zakaz stosowania w przyszłości w umowach CHF jakichkolwiek klauzul, które zakładają przeliczanie raty kredytu po kursie z dnia jej zapadalności. W przypadku wcześniejszej spłaty, Bank ma również zakaz przeliczania pozostałego do spłaty kapitału na EUR po kursie z dnia ostatecznego rozliczenia kredytu. Sąd zakazuje ponadto bankowi wprowadzania i stosowania w przyszłości jakichkolwiek klauzul, które w przypadku restrukturyzacji długu lub obniżenia rat kredytu zmuszają klienta do uznania wyliczonego zadłużenia, wyrażonego w CHF jako prawidłowego i ostatecznego. Ponadto, Eurobank został zobowiązany do akceptacji spłaty rat w EUR po kursie z dnia udzielenia kredytu, a nie z dnia zapadalności raty. Eurobank ma zakaz wypowiadania umów kredytobiorcom, którzy spłacali raty w walucie EUR po kursie z dnia udzielenia kredytu, a w przypadku wypowiedzenia, pozostałe do spłaty zobowiązanie nie może być przeliczone na EUR po kursie z dnia wypowiedzenia.
    Na koniec sąd nakazuje bankowi przeliczenie wszystkich kredytów CHF po kursie z dniach ich udzielenia oraz nakłada na bank karę 3 tys EUR za każde uchybienie powyższym postanowieniom sądu.

    W uzasadnieniu sąd uznał, że Regulamin Udzielania Kredytów Odnoszonych do innych walut (FX loans) musi być traktowany jak Ogólne Warunki Umów banku (GTT) i jako taki musi zostać poddany ocenie pod kątem jego abuzywności (art. 4, cz. 2 Dyrektywy 93/2013). Sąd uznał, że Regulamin Udzielania Kredytów w CHF nie spełnia wymogów transparentności zgodnie z art. 2251/1994, będącym implementacją Dyrektywy 93/13 do greckiego systemu prawnego. Mając powyższe na uwadze, sąd uznał, że zapisy umowy są zrozumiałe dla kredytobiorcy jedynie na poziomie językowym, ale stają się niejasne w zakresie merytorycznego zrozumienia przez kredytobiorcę. Nie posiada on najczęściej  wystarczającej wiedzy, a jego zdolność oceny ryzyka przy zaciąganiu długoterminowych zobowiązań jest przeciętna" -w szczególności co do mechanizmów związanych z funkcjonowaniem rynku walut, metod ustalania ich kursów, czy związku pomiędzy tymi mechanizmami a innymi zapisami w umowie dot. udostępniania środków do dyspozycji kredytobiorcy. Tym samym , kredytobiorca nie może oszacować ryzyka walutowego zawieranej umowy, szczególnie jeśli dotyczy to zobowiązań długoterminowych. W konsekwencji, sąd uznał Regulamin udzielania kredytów w CHF za niezgodny z zasadą transparentności. Umowy analizowane w przedmiotowej sprawie nie zawierały żadnego ostrzeżenia o wysokim ryzyku walutowym, które zostało przerzucone w całości na kredytobiorców.

Ponieważ we wspomnianym pozwie, którego przedmiotem nie są okoliczności towarzyszące zawieraniu konkretnych umów objętych tym pozwem w przeszłości, a jedynie ryzyko, jakie niosą ze sobą te umowy na przyszłość, oczywistym jest, że konsumenci nie wiedzą, że biorą na siebie ryzyko ewentualnej deprecjacji czy rewaluacji kursu EUR do CHF, skoro miesięczna rata jak i kapitał kredytu zależą nie od jednego, ale od dwóch kursów wymiany walut (kurs kupna i kurs sprzedaży) nie jednej, a dwóch walut, na które z kolei wpływ mają zmienne czynniki ekonomiczne, takie jak kierunek rozwoju: gospodarki Szwajcarii (której walutą jest CHF), gospodarki Unijnej i gospodarki światowej. Wpływ mają tutaj czynniki nadzwyczajne (wysokość eksportu, poziom inwestycji, zmiany polityczne, wojny, itp.) mające bezpośrednie przełożenie na powyższe czynniki ekonomiczne. Oczywistym jest więc, że ryzyko walutowe jest większe po stronie kredytobiorców. Wiedza ta, ogólnie znana profesjonalistom w środowisku bankowym i finansowym, niekoniecznie jest udziałem konsumentów, którzy nie są biegli z wiedzy w zakresie mikro- i makroekonomii. Sąd stwierdza, że bank, pomimo świadomości wysokiego ryzyka walutowego, nie spełnił należycie obowiązku informacyjnego, wynikającego z ustawy nr 2501/2002 Centralnego Banku Grecji, zgodnie z którym obowiązek informacyjny musi bezwzględnie obejmować:
"w przypadku kredytów odnoszonych do walut obcych, by informacja o wpływie potencjalnych zmian kursów walut lub stóp procentowych na wysokość rat kredytu była zrozumiała, kredytodawca musi przedstawić przykłady kształtowania się wysokości rat (kapitał + odsetki) uwzględniające:

a) najniższy w okresie ostatnich trzech lat kurs wymiany walut, do których odnosi się dany kredyt

b) najwyższy w okresie ostatnich trzech lat kurs."

Informacje w tym zakresie przekazywane klientom przez pozwanego nie spełniały tych wymogów. Konsumenci nie byli wystarczająco informowani o wadze ryzyka walutowego, które jest szczególnie istotne w przypadku zobowiązań długoterminowych.

Mimo, iż pojęcie kursu wymiany walut jest ogólnie znane i obecne w życiu codziennym, chociażby poprzez nabywanie importowanych produktów czy podróże zagraniczne, nie oznacza to, że będzie ono tak samo zrozumiałe, jeśli będzie stanowiło podstawę mechanizmu wyliczania rat i kapitału kredytu w walucie obcej, szczególnie, że nie dzieje się to jednorazowo, ale wielokrotnie przez bardzo długi okres czasu. Z tego powodu obowiązek informacyjny banku nie może ograniczać się do abstrakcyjnego lub ogólnego pojęcia ryzyka walutowego. Przeciwnie, powinien on bezwzględnie zawierać:

- upewnienie się, że klient posiada wystarczającą wiedzę zanim zdecyduje się na umowę odnoszącą kwotę zadłużenia do waluty obcej

- ostrzeżenie przed podejmowanym ryzykiem poprzez pokazanie przykładów w warunkach niekorzystnego wzrostu kursu wymiany walut, tak, aby było ono zrozumiałe dla kredytobiorcy, a nie tylko dla banku

- informowanie o możliwych negatywnych konsekwencjach wynikających z warunków umowy, np. w przypadku wcześniejszej spłaty lub wypowiedzenia umowy przed jej wygaśnięciem

- informowanie o koniecznym posiadaniu przez klienta umiejętności monitorowania rynku walut

- pozyskiwanie nowych klientów zgodnie z zasadą "odpowiedzialnego" udzielania pożyczek

Przedstawianie do podpisu uprzednio przygotowanych dokumentów nie może być uznane za równoznaczne ze spełnieniem przez bank obowiązku informacyjnego. Bank, pomimo, że był do tego zobowiązany, nie dokonał wystarczającej oceny zdolności kredytowej przeciętnego konsumenta poprzez obiektywną ocenę stopnia jego znajomości pojęcia ryzyka walutowego jakie przyjmuje on na siebie podpisując umowę; przeciwnie, poprzez zaniedbanie obowiązku informacyjnego, do którego bank jako kredytodawca był zobowiązany, a przez który stosując odpowiednie procedury powinien ocenić, komu może zaoferować produkt podwyższonego ryzyka - w ocenie sądu bank nie tylko nie odradzał przeciętnemu klientowi takiego produktu, ale dodatkowo nie informował w należytym stopniu o możliwych negatywnych skutkach takiego kontraktu.
Bazując na otrzymanej, niewystarczającej informacji, oraz kierując się zaufaniem do banku jako profesjonalisty, kredytobiorcy zgadzali się na przedstawione im warunki umowy. Bank nie spełnił obowiązku udzielenia rzetelnej informacji, która mogłaby mieć istotny wpływ na podjęcie decyzji przez przeciętnego konsumenta. Z drugiej zaś strony, klient ufał bankowi.
    Program ubezpieczenia miesięcznych rat również nie zawierał informacji dla kredytobiorcy na temat dostępności i warunków odnowienia ubezpieczenia na kolejny okres. Zasady odnowienia przedmiotowego ubezpieczenia były niejasne i niewystarczająco transparentne, gdyż bank stosował do przeliczenia kurs waluty inny od obowiązującego w dniu uruchomienia kredytu, a w szczególności kurs obowiązujący w dniu odnowienia ubezpieczenia. Co więcej, w całym okresie objętym ubezpieczeniem nie poinformowano klienta, że ubezpieczenie to dotyczy tylko rat kredytu, a nie całego kapitału pozostałego do spłaty, co dodatkowo obciążało kredytobiorcę i zmuszało do wydłużenia okresu kredytowania, a w konsekwencji, nawet w trakcie obowiązywania ubezpieczenia, doprowadziło do powszechnego obarczenia kredytobiorców ciężarem związanym z wahaniami kursu wymiany walut.
    Zawarta w umowach klauzula dot. zastosowania kursu wymiany walut również nie była wystarczająco transparentna. Przeciętny klient ma bowiem prawo oczekiwać, że jeżeli będzie spłacał raty zgodnie z harmonogramem, jego dług będzie malał a nie rósł, co ma miejsce w związku ze zmianą kursu wymiany EUR do CHF. Równowaga praw i obowiązków obu stron kontraktu jest wysoce zachwiana na niekorzyść kredytobiorców. Badane Ogólne Warunki Udzielania Kredytów banku przeczą naturze udostępnionego produktu i celowi, jaki powinien spełniać, przez co można poddać w wątpliwość ważność całej umowy. Szczególnie rażąco zignorowano fakt, że przeciętny klient ma zakorzeniony w umyśle powszechny obraz mechanizmu funkcjonowania pożyczki - spłacamy raty, nasz dług maleje.
    Sposoby wprowadzania zmian w tracie wykonywania umowy, mających wpływ na zobowiązanie kredytobiorcy, są określone w sposób niejasny. W umowach brakuje informacji, że dwa zmienne czynniki  (tj. stopy procentowe i kurs wymiany walut, zwłaszcza w przypadku umów długoterminowych) mają wpływ nie tylko na miesięczną ratę kredytu, ale na cały kapitał pozostały do spłaty, który jest podstawą wyliczania wysokości rat w EUR, a więc czynniki te pozostają niemożliwe do określenia. W konsekwencji, całkowity koszt kredytu staje się niemożliwy do określenia.
W ramach uczciwych praktyk rynkowych, gdy drugą stroną jest zwykły obywatel, bank ma obowiązek chronić i dbać o interesy swoich klientów. Bank, będący w posiadaniu odpowiedniej wiedzy i mający dostęp do nieograniczonego zasobu informacji jest związany obowiązkiem zachowania równowagi pomiędzy zasadą ochrony słabszych uczestników rynku, a zasadą wzajemnego zaufania pomiędzy stronami kontraktu.

Przypadki będące przedmiotem sprawy, w szczególności przeznaczenie zawartych umów powiązanych z kursem wymiany walut, jak i obecna sytuacja finansowa i społeczna wskazują, że kredyty te nie zostały udzielone konsumentom, którzy chcieli spekulować na kursie CHF jako inwestorzy, tylko zostały one udzielone w EUR osobom fizycznym lub przedsiębiorcom, którzy skorzystali z preferencyjnej stopy procentowej. Celem tych osób nie było zawarcie umów o charakterze spekulacyjnym, np. inwestowanie w zabezpieczenia o zmiennym charakterze, jak np. kursy wymiany walut. Kredyt zaciągany przez konsumenta miał spełniać swoje podstawowe cele, tj. wykorzystanie udostępnionych środków w zamian za ich spłatę aż do całkowitej spłaty zadłużenia. Jednak omawiane Ogólne Warunki Udzielania Kredytów spowodowały zdeformowanie podstawowych celów i funkcji kredytu, ponieważ w wyniku zawarcia umowy, oprócz funkcji finansowania, mamy do czynienia z efektami i finansowymi następstwami o charakterze inwestycyjnym.

Mając na uwadze powyższe stwierdzenia, oraz pamiętając o:

a) zasadach uczciwości w zawieraniu umów, które winny być przestrzegane przez każdą ze stron, a także o dobrych praktykach z nią związanych
b) rodzaju, charakterze i celu przedmiotowych umów
c) interesie stron sporu
d) sytuacji panującej na rynkach finansowych w okresie zawierania przedmiotowych umów
e) fakcie, że konsumenci, tu obywatele Grecji, otrzymali kredyty w EUR i dokonywali spłat w EUR, nigdy zaś nie posiadali franków szwajcarskich
f) fakcie, że pozwany Eurobank nie świadczył żadnych usług w zakresie pośredniczenia w kupnie lub sprzedaży waluty obcej (tu franka szwajcarskiego), oraz
g) o treści art. 806 kodeksu cywilnego [Greckiego], który mówi, że "pod umową pożyczki rozumie się, że jedna strona oddaje do dyspozycji określoną kwotę pieniężną lub inne wymienialne dobra, a druga strona zobowiązuje się zwrócić równowartość tej kwoty w takiej samej ilości lub wartości

sąd orzeka, że wada umów będących przedmiotem sprawy musi zostać usunięta w celu:
- przeliczenia zobowiązań kredytobiorców dla kredytów spłacanych we franku szwajcarskim lub EUR po kursie kupna CHF z dnia uruchomienia kredytu
- uznania roszczeń powoda w zakresie abuzywności przedmiotowych klauzul i usunięcia ich z umów.

Czy ten wyrok można uznać za sukces? Tak.
Jednak w mojej ocenie jest to również problem polityczny i rządy (te odważne) powinny przedstawić rozwiązanie systemowe.

Czy jest to możliwe? Tego nie wiem, ale na koniec odpowiedzmy sobie na pytanie:

co z etyką banków?

Co ze społeczeństwem?

Co z szacunkiem?

Co z prawami poszanowania godności ludzkiej? Co ze współczuciem? Co z zaufaniem? Co ze współpracą? Co z prawdziwymi wartościami w życiu?

Wszystko to upadło. Upadek ten widać nie tylko w Grecji, ale na całym świecie. Nie mamy bowiem do czynienia z kryzysem finansowym, lecz z kryzysem etycznym.

Dziękuję Państwu, 

Evi Avlogiari, prawnik, mediator
www.avlogiari.gr
law@avlogiari.gr